Methodiek Narratieve Evaluatie
Terugkijken, door het luisteren naar elkaars verhaal
* Leren voor de toekomst
* Verbinden met elkaar
Narratieve Evaluatie
Evalueren is een manier om te leren van een gebeurtenis of incident. Vaak wordt besloten in organisaties om te evalueren op basis van kwantitatieve gegevens. Hoe belangwekkend ook, verhalen laten de gezichten achter de cijfers zien.
Kwalitatieve gegevens krijg je door naar elkaars verhalen te luisteren. Er ontstaat een completer beeld van de situatie, het incident, de gebeurtenis.
We zoomen dus niet in op de feitelijkheid maar op hoe de verteller daarover vertelt, het beleefd heeft en van daaruit zin en betekenis geeft. Narratief evalueren gaat dus uit van het effect van handelen en de beleving van de situatie.
Door verhalen te vertellen, en goed te luisteren naar elkaar, kun je bij evaluaties helder krijgen hoe mensen op cruciale momenten bepaalde keuzes maken en besluiten nemen.
Maar het kan ook helpen om bijv. terug te kijken op een zware periode met het team. Bijv. in de zorg naar aanleiding van de lock-downs in de Coronaperiode. Zo kan een evaluatieproces ontstaan met verhalen die inzicht geven in wat er gebeurde. De dialoog waarin die verhalen boven water komen veroorzaakt bovendien tegelijkertijd beweging.
Enerzijds zet het luisteren naar verhalen, samen verhalen construeren, vertellen en doorvertellen, mensen aan tot een betere kwaliteit van zorg- en dienstverlening. Men hoort onder meer van elkaar wat werkte en wat niet werkte. Anderzijds blijkt steeds weer dat het horen en delen van elkaars verhalen ook verbindend werkt. (Bron: Tesselaar/Rodermond)
Hoe werkt Narratieve Evaluatie?
- Naar aanleiding van een zgn. ‘narratieve prikkelvraag’ worden de betrokkenen uitgenodigd stil te staan bij een of meer verhalen rondom het incident, de gebeurtenis.
- Op basis van deze verhalen wordt met betrokkenen gezocht naar wat dit verhaal de verteller en de andere luisteraars te zeggen heeft (betekenisgeving).
- Vanuit de verhalen wordt zo waardevolle contextuele informatie zichtbaar. Signalen, patronen, trends. Dit levert het management inzicht en contextuele informatie voor gerichte verbetering en aanpassing van het beleid. (Bron: Scheringa)
Opbouw
Deel 1 Facilitering ‘ophalen’ van verhalen
Middels gesprek of door het werken met zogenaamde ‘Storycircles’.
Deel 2 Terugkoppeling
* Terugkoppeling van de evaluatie kan mondeling maar ook schriftelijk, in de vorm van bijv. een boekje.
* Een andere optie is een verhaal of performance op basis van de praktijkverhalen. Deze voorstelling kan tevens een opmaat zijn om op team- of managementniveau met elkaar in dialoog te gaan over de kernthema’s/-dilemma’s en aandachtspunten.
c.q. Voordeel van het terugkoppelen middels een korte performance is dat dilemma’s en thema’s op een meer invoelbare wijze kunnen worden weer gegeven waardoor verschillende de perspectieven zichtbaarder kunnen worden.
Voor wie?
Voor teams, organisaties en communities die een werkproces, gebeurtenis of incident willen evalueren op basis van de praktijkverhalen van betrokkenen.
Uit ervaring blijkt dat dit proces steeds weer verhelderdend en verbindend werkt. Al is het alleen al dat iedereen in een veilige setting gehoord en gezien wordt.
Voorbeeld Narratief Onderzoek
Tijdens de eerste lockdown van de Coronaperiode heb ik samen met collega Annet Scheringa van de TheStoryconnection en José Sanders, hoogleraar Narratieve Communicatie aan de Radboud Universiteit, een narratief onderzoek gedaan.
Alles lag stil. Maar we geloven in de kracht van mensen en hun verhalen. Dus we besloten op onderzoek uit te gaan. We waren benieuwd hoe juist die bijzondere tijd van de eerste lockdown werd beleefd en wat deze periode voor eenieder betekende.
Het waren vaak prachtige en indrukwekkende verhalen die we hebben uitgewerkt en geanalyseerd volgens de Storylistening methode (Bron: Scheringa)
Verslag Narratief onderzoek – Coronakroniek
‘Medewerkers pakten zelf weer de regie’
‘Onze organisatie voor Ouderenzorg werd tijdens de eerste Coronagolf hard getroffen. Dit vroeg veel van iedereen. De regelgeving destijds maakte dat onze mensen onder grote druk stonden. Veel bewoners overleden. Over dit alles ontstond bij de medewerkers veel frustratie en verdriet. Na de eerste lock-downs was duidelijk behoefte om pas op de plaats te maken. Vanuit het management boden we de teams sessies aan waarin ze middels Storytelling hun verhalen konden delen. Het contact met Pauline was steeds zeer prettig, professioneel en reflecterend. De medewerkers hebben de bijeenkomsten als zeer waardevol ervaren. Verdriet en boosheid kregen een plekje en we konden weer vooruitkijken. Weer bouwen aan een nieuwe toekomst. Inmiddels zijn we recent weer hard getroffen door Corona, maar er was geen stress. We hebben veel geleerd van de voorgaande besmettingen, maar ook van de Storytelling. Medewerkers pakten zelf weer de regie. We zijn Pauline zeer dankbaar!’
– Floor Gerritsen, Locatiemanager Zorggroep –